Reizen over de Torugart pas

De Torugart pass staat bekend als een "moeilijke grensovergang" met veel paperassen, formaliteiten, permits enzovoort. Dit klopt wel, maar als reiziger merk je er eigenlijk niets van. Je betaalt gewoon 100 dollar aan een reisagentschap in Bishkek of Kashgar en zij regelen alles voor jouw en zorgen ervoor dat je transport feilloos verloopt. Als je gewoon bent van met openbaar vervoer te reizen wordt dit eerder een van de gemakkelijkste ritten die je zult maken, het voelt bijna alsof je op een georganiseerde coach tour bent. In theorie is Torugart dus moeilijker dan de Irkeshtam pas (zie onder), maar omdat, in tegenstelling tot de Irkeshtam pas, alles geregeld wordt door het reisagentschap, kunnen reizigers die het wat makkelijker willen (en wat meer geld hebben) beter kiezen voor Torugart. Reizigers met tijd en weinig geld die zelf hun transport willen regelen (of met de fiets reizen) kiezen beter voor de Irkeshtam pas.
Kost Prijs tours en transport Torugart pas : vervoer per gecharterde bus via Edelweiss in Bishkek : 47 dollar voor de bus reis Bishkek-grens en 50 dollar voor de bus reis grens-Kashgar op basis van 13 personen. Je kunt bij Edelweiss (het goedkoopste reisagentschap voor deze verplichte busrit met reisagentschap) navragen op welke dag ze al reizigers hebben. Andere mogelijkheden om zoveel mogelijk reizigers te vinden zijn de oxiana-nieuwsgroep (stuur blanco email naar oxiana-subscribe@yahoogroups.com) of kijk op het LP travelboard http://thorntree.lonelyplanet.com). Vanaf 5 reizigers scheelt de prijs niet zoveel meer, bij minder reizigers wordt reizen over de Torugart pas nogal duur. De gewone bus van het openbaar vervoer nemen is niet mogelijk, je moet door de restricties en permits aan de grens een bus charteren van een agentschap gaan. In de prijs van Edelweiss travel agency is geen hotel overnachting inbegrepen, ze stoppen in Naryn in English guesthouse, minimum 8 dollar voor een bed in een yurt tent. Er zijn ook geen excursies (bijvoorbeeld Tash-rabat) en geen maaltijden inbegrepen. Tussen Naryn en Kashgar is nergens geen eten of drinken te vinden, zodat we met de hele bus bijna verhongerd zijn. Hou ook rekening dat je bij de onderhandelingen met reisagentschappen spreekt over de dag van de "crossing" zelf; als je spreekt over crossing op 27 september, dan betekent dat je op 26 sept om 11.30am vertrekt uit Bishkek.
De Kirgizische grenscontrole gaat heel vlot, het zijn immers de Chinezen die voor de moeilijkheden ivm permits en zo zorgen voor de Torugart pas. Aan de landgrens van Osh kreeg ik geen entry-stamp in mijn paspoort van de Kirgizen, maar aan deze grens werd hierover geen probleem gemaakt.
De Chinese customs deden een zeer grondige controle : alle kranten worden in beslag genomen, cassettes en CD's worden grondig gecontroleerd alvorens ze eventueel teruggegeven worden. Boeken worden ook grondig gecontroleerd, maar op een erotische roman over avonturen in de Chinese Han paleizen, leverden deze geen problemen op. Als ze je muziekcassettes of CD's ontdekken dan duurt het 2 uur langer aan customs vooraleer alles gecontroleerd is. Van enkele medereizigers werden 2 CD's gestolen door de grenswachten. Toen ze die terugvroegen dreigden de wachten ermee met de volledige controle van cassettes en CD's opnieuw te beginnen. Sommige andere reizigers zouden echter weinig grenscontrole ondervonden hebben van de Chinezen.
Voor meer informatie over reizen in China, zie de Reisgids China.
De Torugart pas is gesloten : 1-7 mei, 1 Augustus, 31 Augustus, 1-7 Oktober (week van de Chinese nationale feestdag); ze sluit ook vanaf half december, of vroeger (vanaf eind oktober) als er te veel sneeuw ligt.
Ondertussen zijn ook andere grensovergangen in de regio toegankelijk geworden, die wellicht zelfs minder administratieve rompslomp en organisatie met zich meebrengen dan de Torugart pas. Omdat deze grenzen zo onlangs werden opengesteld kun je best nog eens controleren als toeristen wel degelijk de toelating hebben om via deze grenzen het land binnen te komen : Irkeshtam pas en de Qolma (Kulma) - Beshkurgan pas.